Ewolucja metod układania instalacji podziemnych
Jeszcze do niedawna wykopy były standardową metodą prowadzenia prac ziemnych związanych z układaniem rur, kabli czy przewodów kanalizacyjnych. Koparki, hałas, rozkopane ulice i długotrwałe utrudnienia – to widok znany każdemu mieszkańcowi większego miasta. Wraz z rozwojem technologii budowlanych na znaczeniu zaczęły jednak zyskiwać bezwykopowe metody instalacji. Wśród nich wyróżnia się przecisk sterowany, który zyskuje coraz szersze zastosowanie w nowoczesnej infrastrukturze.
Na czym polega przecisk sterowany i dlaczego zyskuje na popularności?
Technologia przecisku sterowanego umożliwia układanie przewodów pod powierzchnią ziemi bez konieczności prowadzenia tradycyjnych wykopów na całej długości instalacji. W uproszczeniu – specjalistyczna maszyna wprowadza głowicę wiercącą w grunt, której trajektoria jest na bieżąco kontrolowana i korygowana, co pozwala ominąć przeszkody oraz precyzyjnie osiągnąć cel. Prace najczęściej prowadzi się między dwoma punktami: startowym i odbiorczym, bez rozkopywania całego odcinka.
Ta metoda ma kluczową przewagę w kontekście ograniczania ingerencji w przestrzeń publiczną. Zamiast tygodniowego paraliżu ulicy, roboty trwają kilka dni i odbywają się praktycznie niewidocznie dla przechodniów. To szczególnie istotne w centrach miast, na terenach zabudowanych lub objętych ochroną konserwatorską, gdzie każda ingerencja w powierzchnię wiąże się z dodatkowymi kosztami i procedurami.
Czy przeciski sterowane wyprą wykopy?
Chociaż przecisk sterowany ma wiele zalet, nie jest metodą uniwersalną. Nie wszędzie można go zastosować. Wymaga odpowiednich warunków geotechnicznych – stabilnego gruntu, odpowiedniego poziomu nawodnienia i przewidywalnych warstw podłoża. W przeciwnym wypadku rośnie ryzyko niekontrolowanego osiadania, błędów w prowadzeniu głowicy lub uszkodzenia sąsiednich instalacji.
Ponadto, technologia ta bywa kosztowniejsza w krótkim horyzoncie czasowym niż wykop – zwłaszcza przy niewielkich projektach. Koszt mobilizacji sprzętu, zaangażowania specjalistów i przygotowania punktów wejścia/wyjścia może przekroczyć prosty wykop na krótkim odcinku. Dlatego przeciski sterowane najlepiej sprawdzają się w projektach średnio- i długodystansowych, w trudnych warunkach terenowych lub tam, gdzie minimalizacja wpływu na otoczenie jest priorytetem.
Przyszłość robót ziemnych to synergia metod
Odpowiadając na pytanie z tytułu: przecisk sterowany nie wyprze całkowicie tradycyjnych wykopów, ale z pewnością będzie je coraz częściej uzupełniać lub zastępować tam, gdzie pozwala na to ekonomia i warunki techniczne. Obserwujemy wyraźny trend: inwestorzy i wykonawcy coraz częściej stawiają na bezwykopowe technologie jako bardziej nowoczesne, szybkie i mniej uciążliwe dla otoczenia.
To nie tyle konkurencja, co transformacja branży – ku bardziej zrównoważonemu i inteligentnemu podejściu do infrastruktury podziemnej.
Przeciski sterowane a środowisko – mniejszy ślad, większy sens
Jednym z często pomijanych, ale istotnych argumentów przemawiających za przeciskiem sterowanym jest jego pozytywny wpływ na środowisko. Tradycyjne wykopy oznaczają nie tylko zniszczenie warstwy roślinnej i zakłócenie lokalnej fauny, ale także dużą emisję spalin i hałasu związaną z pracą ciężkiego sprzętu. Z kolei technologia przecisków pozwala ograniczyć emisję CO₂, zużycie paliwa oraz ingerencję w strukturę gleby i ekosystemy. Jest to szczególnie ważne w przypadku obszarów cennych przyrodniczo, chronionych krajobrazów czy terenów rekreacyjnych.
Wyzwania związane z wdrożeniem przecisków sterowanych
Choć technologia rozwija się dynamicznie, jej powszechne wdrożenie nadal napotyka bariery. Jedną z nich jest ograniczona dostępność specjalistów – skuteczne wykonanie przecisku wymaga doświadczonej załogi i zaawansowanego sprzętu. Dodatkowo, niektóre jednostki administracyjne wciąż nie uwzględniają tej metody w lokalnych przepisach i wytycznych projektowych, co prowadzi do niepotrzebnych formalności lub konieczności uzyskiwania indywidualnych zezwoleń. Aby przeciski sterowane mogły stać się standardem, potrzebna jest nie tylko świadomość inwestorów, ale również dostosowanie procedur i norm technicznych do realiów XXI wieku.
Przeczytaj nasz artykuł o bezpieczeństwie i higienie pracy przy przewiertach hydraulicznych
